Aðild Grindavíkur að þjóðarsáttmála um læsi var staðfest með undirritun samnings sl. þriðjudag. Við athöfnina komu fram nemendur úr Tónlistarskóla Grindavíkur, þær Aníta Ólöf Þorláksdóttir, Aníta Ósk Arnardóttir, Bríet María Ómarsdóttir, Eydís Steinþórsdóttir, Olivia Ruth Mazowiecka, fiðlunemendur og Telma Sif Reynisdóttir, þverflautunemandi.
Menntamálaráðherra lagði út frá tónlist og tónlistarmenntun í ræðu sinni og talaði um að við það að fara í gegn um tónlistarnám lærði maður grunninn að því að vera skapandi listamaður og til að svo geti orðið þurfi maður að ná ákveðinni færni á hljóðfærið. Hljóðfæranámið þarf að undirbyggja með því að ná tónstigum og tækniæfingum ekki bara til þess að ná tökum á tækni heldur sem grunn að hinu skapandi.
Hann nefndi að það væri ekkert gaman að hlusta á t.d. píanóleikara (menntamálaráðherra er píanóleikari) sem hefur rosa mikla tækni en er ekkert skapandi á sama hátt og það er ekki gaman að hlusta á píanóleikara sem hefur ekki tæknina og ræður því ekki við verkið. Hann tók dæmi af vini sínum sem hann taldi jafnvel músíkalskari en hann en hefði enga tónlistarmenntun. Vinurinn kann tvö lög og dreymir að læra þriðja lagið sem er bítlalag sem tæki tónlistamenntaðan mann 5 mínútur að ná en þótt vinurinn hefði árið myndi hann eflaust ekki ná því og mun hann því líklega aldrei ná laginu.
Hann sagðist taka tónlistarmenntun sem dæmi vegna þess að dæmið sem hann nefndi ætti við menntakerfið líka almennt þ.e.a.s. við viljum í gegn um allt skólakerfið okkar þjálfa og undirbúa nemendur þannig að þeir verði skapandi, úrræðagóðir, félagslega meðvitaðir þátttakendur í opnu og lýðræðislegu samfélagi. Hann talaði einnig um að ekki væri ætlunin að búa til litlar lestra- eða reiknivélar heldur að búa til vel menntaða og skapandi einstaklinga en til þess að það sé hægt þarf að ná töluverðri færni og er læsi í því sambandi algjört lykilatriði.
Það eru til margar tegundir að læsi en hér er fyrst og fremst verið að tala um að geta lesið sér til gagns. Hann talaði einnig um að menningararfur okkar væri bókmenntir og að við státuðum okkur af því að vera læs þjóð. Samt eru 30% drengja og 12% stúlkna sem ekki geta lesið sér til gagns. Hann benti einnig á að PISA könnunin gæfi ákveðna vísbendingu en mældi ekki alla þætti eins og tónlistina sem leikin var á undan eða þrautseigju, hversu skapandi börnin okkar væru eða hversu góðan félagsþroska þau hefðu en PISA könnunin mælir ákveðna hluti eins og læsi.
Menntamálaráðherra talaði einnig um að 27% brottfall úr framhaldsskólum rímaði við þau 30% sem ekki geta lesið sér til gagns. Námsframvinda er frá því að nemendur hefja nám og þar til þeir ljúka námi. Hann talaði einnig um að ekkert ríkja OECD hefði jafn slaka námsframvindu og framhaldsskólanemendur okkar en 45% framhaldsskólanemenda ljúka námi á réttum tíma. Meðalaldur þeirra sem ljúka BA/BS gráðu er 30,6 ár sem þýðir að íslendingar eru skemur á vinnumarkaði með fulla menntun en í öðrum löndum og um 20% minni framleiðni er hjá okkur en í öðrum OECD löndum.
Styrkleikarnir í okkar skólakerfi eru einkum tveir annars vegar að nemendum okkar líður almennt vel í skólanum og við höfum náð ótrúlega miklum árangri gegn einelti þó það hafi ekki horfið alveg en við erum miklu duglegri að fást við það. Hinsvegar að skólarnir okkar eru allir tiltölulega jafnir þ.e.a.s. að það skiptir í raun ekki úr hvaða skóla nemendur koma. Þetta gerir það að verkum að það er tiltölulega auðvelt að auka gæði náms. Einnig talaði hann um samvinnu skóla og heimilis varðandi lesturinn rétt eins og færni á hljóðfæri byggir á kennslu í tíma og æfingum heima með stuðningi foreldra.